نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

• فرزام سجادیه ¹
• صادق بختیاری ²
• سارا قبادی ³

¹ دانشجوی دکتری رشته علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

² استاد گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران .

³ استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

چکیده گسترده
معرفی:
اقتصاددانان نهادگرا، با طرح تئوری­های جدید رشد اقتصادی،  نهادها و ساختارهای مبتنی بر اقتصاد نهادی را به عنوان عوامل بنیادین رشد در نظر گرفته­اند. بر همین اساس، مطالعات رو به رشدی، ضمن تحلیل نهادها و ساختارهای مربوطه، ارتباط این دسته از عوامل با رشد اقتصادی را مورد ارزیابی قرار داده­اند. در این بین، مدیریت ریسک به عنوان یک ساختار انگیزشی معرف کیفیت نهادی از اهمیت و جایگاه ویژه­ای برخوردار است. بر همین اساس پژوهش حاضر تلاش نموده است تا ضمن تدوین شاخصی به منظور سنجش مدیریت ریسک خانوار، به بررسی تأثیر آن بر رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره زمانی (2017-2005) بپردازد.
 
متدولوژی:
در این پژوهش از رهیافت داده های تابلویی پویا به منظور ارزیابی نقش مدیریت ریسک خانوار در رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره زمانی 2005 تا  2017 میلادی استفاده شده است. علاوه بر این، اطلاعات مورد نیاز نیز از بانک جهانی و صندوق بین­المللی پول دریافت شده است.
تصریح مدل پژوهش
معادله زیر به ‌منظور بررسی فرضیات پژوهش مورد استفاده قرارگرفته است:
 

 

در معادله فوق GDPG رشد تولید ناخالص داخلی، HRM شاخص مدیریت ریسک خانوار، SE خوداشتغالی،  POPGنرخ رشد جمعیت، INF شاخص قیمت مصرف­کننده، K  انباشت سرمایه ناخالص و LPبهره­وری نیروی کار است.
 
یافته­ها:
نتیجه این مطالعه نشان می­دهد در کشوهای منتخب اسلامی و در بازه زمانی 2005 تا 2017 میلادی اثر مدیریت ریسک خانوار و خوداشتغالی بر رشد اقتصادی مثبت و معنادار و اثر نرخ رشد جمعیت و تورم بر رشد اقتصادی منفی و معنادار بوده است. در حقیقت افزایش دسترسی خانوار به اعتبارات از طریق سرمایه‌گذاری در آموزش و سلامت؛ بهبود حمایت­های اجتماعی از طریق سازگاری عرضه و تقاضای نیروی کار؛ تقویت سرمایه انسانی از طریق افزایش قدرت تولیدی و در نهایت بهبود توانایی دولت در اداره امور از طریق بهبود وضع معیشتی خانوار، به عنوان پیامدهای مثبت مدیریت ریسک خانوار و افزایش فعالیت‌های نوآورانه نیز به عنوان پیامد مثبت خوداشتغالی، افزایش رشد اقتصادی را به همراه خواهد داشت. در این بین افزایش تورم با کاهش قدرت خرید و سرمایه­گذاری و از طرفی  افزایش نرخ رشد جمعیت به دلیل وجود محدودیت منابع و ناکافی بودن زیرساخت­ها، می­تواند موجبات کاهش رشد اقتصادی را فراهم نماید.
 
نتیجه:
مبتنی بر تأثیر مثبت و معنادار مدیریت ریسک خانوار و خوداشتغالی و از طرفی تأثیر منفی و معنادار نرخ رشد جمعیت و تورم بر رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در بازه زمانی مورد نظر، پیشنهادات سیاستی به شرح زیر قابل‌ ارائه است:
 

دولت­ها می­توانند از طریق سهولت دسترسی خانوار به اعتبارات، حمایت از تشکل­های کارگری، ارتقاء سیستم­های آموزشی، تدوین برنامه­های سلامت همگانی، تنوع‌بخشیدن به منابع درآمدی دولت و بهبود امکانات بهداشتی، در جهت تقویت مدیریت ریسک خانوار اقدام نمایند.
اعطای وام­های بلاعوض به منظور راه­اندازی کسب­و­کارهای مبتنی بر خوداشتغالی، ایجاد شرایط مناسب برای افزایش رقابت­پذیری و معافیت­های مالیاتی از سوی دولت­ها می­تواند منجر به تحریک خوداشتغالی گردد.
دولت­ها می­توانند از طریق مدیریت بهینه منابع، ضمن برقرای توازن میان رشد جمعیت و رشد اقتصادی، با بهره­مندی از پتانسیل جمعیتی، تا حدودی اثرات منفی رشد جمعیت را خنثی نمایند.
دولت­ها و بانک مرکزی می­توانند تا از طریق افزایش نرخ بهره، کنترل دستمزدها و همچنین کنترل عرضه پول به مقابله با تورم بپردازند.

کلیدواژه‌ها

• خانوار
• مدیریت ریسک
• شاخص‌ ترکیبی
• رشد اقتصادی
• داده‌های تابلویی پویا

موضوعات

• اقتصاد خرد

عنوان مقاله [English]

Evaluation the Role of Household Risk Management on Economic Growth: Case Study of Selected OIC Member Countries with emphasis on Iran

نویسندگان [English]

• Farzam Sajadieh ¹
• Sadegh Bakhtiari ²
• sara ghobadi ³

¹ Ph.D. Student of Economics, Department of Economics, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

² Professor of Economics, Department of Economics, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

³ Assistant Professor of Economics, Department of Economics, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

EXTENDED ABSTRACT
INTRODUCTION
Institutional economists have considered institutions and institution-based structures as the fundamental factors of the growth in new theories of economic growth. Accordingly, an increasing number of studies, besides analyzing the relevant institutions and structures, have investigated the relationship between these factors and economic growth. Risk management, as an institutional economics-based motivating structure, has a significant and special position. Accordingly, this research attempts to formulate an indicator to measure household risk management and investigate its impact on the economic growth of selected countries of the Organization of Islamic Cooperation (OIC) for the period 2005-2017.
 
METHODOLOGY
In this study, a dynamic panel data approach has been used to evaluate the role of household risk management in the economic growth of selected countries of the Organization of Islamic Cooperation during the period 2005-2017. In addition, the required information has been received from the World Bank and the International Monetary Fund.
Specifying research model
To investigate the study’s hypotheses following equations were used:
                                                             (1)
In these equation GDPG, HRM, SE, POPG, INF, K and LP refer respectively to gross domestic product growth, household risk management, self-employment, population growth rate, inflation, gross capital formation and labor productivity.
 
FINDINGS
The results of this study show that in selected Islamic countries and in the period 2005 to 2017, the effect of household risk management and self-employment on economic growth was positive and significant and the effect of population growth rate and inflation on economic growth was negative and significant. In fact, increasing household access to credit by investing in education and health; Improving social support through adaptation of labor supply and demand; Strengthening human capital by increasing productive power and ultimately improving the state capacity by improving household livelihoods as positive consequences of household risk management and increasing innovative activities as a positive consequence of self-employment will increase economic growth. . Meanwhile, increasing inflation by reducing the purchasing power and investment, and on the other hand, increasing the population growth rate due to limited resources and insufficient infrastructure, can reduce economic growth.
 
CONCLUSION
Based on the positive and significant effects of household risk management and self-employment and negative and significant effects of population growth rate and inflation on the economic growth of selected OIC member countries in the desired period, these policy recommendations can be suggested:

کلیدواژه‌ها [English]

• Household
• Risk Management
• Composite Index
• Economic Growth
• Dynamic Panel Data