نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

• اسحاق قاسمی ¹
• یعقوب اندایش ²
• امیرحسین منتظرحجت ³

¹ دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

² استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

³ استادیار دانشگاه شهید چمران

چکیده

ظهور مجمع کشورهای صادرکننده گاز به‌عنوان اصلی‌ترین بازیگر در بازار جهانی گاز به تحلیل تغییرات دوره ای رفتار اعضای این مجمع ازجمله ایران و قطر به دلیل رقابت در برداشت از میدان مشترک گازی پارس جنوبی_گنبدشمالی اهمیت ویژه‌ای می‌بخشد. در این مقاله رفتار ایران و قطر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز با استفاده از مدل تغییر جهت مارکف و داد ه های ماهانه 2008 تا 2022 بررسی‌شده است. نتایج نشان داد که الگوی رفتار قطر در طول زمان بین دو حالت تبانی و رقابتی در نوسان نیست. به‌طوری‌که رفتارش در هر دو رژیم به‌صورت غیررقابتی و بر مبنای الگوی "تسهیم جزئی بازار" بوده است. ولی الگوی رفتار ایران در طول زمان بین دو حالت تبانی و رقابتی در نوسان است. به طوری که در رژیم اول رفتارش مبتنی بر رقابت و در رژیم دوم رفتارش به‌صورت غیررقابتی و بر مبنای الگوی "تسهیم جزئی بازار" بوده است. در واقع ایران و قطر باوجود برخورداری از میدان مشترک گازی پارس جنوبی_گنبدشمالی به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی دنیا و در اختیار داشتن بخش اعظمی از ذخایر گاز دنیا هیچ کدام نتوانسته‌اند در مجمع کشورهای صادرکننده گاز نقشی همانند عربستان در اوپک تحت عنوان تبانی بر مبنای "الگوی تسهیم بازار و قیمت گذاری" بازی کنند. همچنین نتایج نشان داد متوسط ماندن ایران و قطر در رژیم اول به ترتیب 33/22 و 93/21 ماه و متوسط ماندن ایران و قطر در رژیم دوم به ترتیب 11/18 و 02/11 ماه است.

کلیدواژه‌ها

• مجمع کشورهای صادرکننده گاز
• تبانی
• رقابت
• مارکوف سوئیچینگ

موضوعات

• اقتصاد انرژی، محیط زیست و منابع طبیعی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Iran and Qatar’s behavior in the Gas Exporting Countries Forum by Markov Switching approach

نویسندگان [English]

• Eshagh Qasemi ¹
• Yaghoub Andayesh ²
• Amir Hossein Montazer-Hojat ³

¹ Ph.D Candidate, Faculty of Economics and Social Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

² Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Social Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

³ Assistant Professor at SCU

چکیده [English]

The emergence of the Gas Exporting Countries forum as the main player in the global gas market gives a special importance to the analysis of the changes in the behavior of the members of this forum including Iran and Qatar, due to the competition in the extraction of the South Pars-North Gonbad joint gas field. In this article Iran and Qatar’s behavior in the Gas Exporting Countries forum has been analyzed by using Markov switching model and monthly data from 2008 to 2022. The results showed that the Qatar’s behavior pattern does not fluctuate between collusion and competition regimes over time, so that Qatar's behavior in both regimes has been non-competitive and based on the pattern of "partial market sharing".

But the Iran’s behavior pattern does fluctuate between collusion and competition regimes over time, so that Iran's behavior in the first regime has been competitive and the Second regime it's behavior has been non-competitive based on the pattern of "partial market sharing". This means that Iran's behavior in the Gas Exporting Countries Forum during the period under review has changed. In fact, Iran and Qatar in the Gas Exporting Countries Forum haven't had common role with Saudi Arabia in opec as pattern of " market sharing and Making price". The results also showed that the Iran and Qatar’s average stay length in the first regime is 22/33 and 21/93 months and the average stay length of these two countries in the second one is 18/11 and 11/02 months respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• GECF
• collusion
• competition
• Markov Switching