نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

• عباس جعفری ¹
• داریوش حسنوند ²
• شایسته رضایی ³

¹ دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، حسابداری، مدیریت، واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران.

² استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد و حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

³ استادیار ریاضی، گروه ریاضی، واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران.

چکیده

هدف اصلی‌ در این تحقیق پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا تنش بین کشورهای شریک تجاری ایران به نفع تجارت ایران تمام می شود یا همسایگی بیشتر این کشورها می تواند به تجارت ایران کمک کند؟ برای این منظور با استفاده از ماتریس فضایی تجارت دوجانبه که بیانگر نزدیکی و همسایگی سیاسی و اقتصادی کشورها هستند، ماتریس همسایگی را ایجاد کرده و با استفاده از روش اقتصاد سنجی تابلویی فضایی در دوره ی 2016-2020 برای کشورهای شریک تجاری ایران بررسی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده در این تحقیق اثرات فضایی برای متغیر وابسته، متغیرمستقل و متغیر خطا مورد تایید قرار گرفته است و مدل مورد تایید نهایی GNSM تعیین شده است. بر اساس این نتایج ضریب تاخیر فضایی مربوط به متغیر وابسته 57/0 تخمین زده شده است که به این معنی است که اگر طرف های تجاری ایران یک درصد بیشتر به همدیگر نزدیک شوند و همسایگی آن ها با همدیگر تقویت شود، حجم تجارت ایران 57/0 درصد افزایش خواهد داشت. بررسی سایر نتایج نشان می دهد که در صورت افزایش حجم تجارت در بین گروه های شریک تجاری ایران از سهم ایران در بازار کاسته می شود. همچنین بهبود رشد اقتصادی کشورهای شریک تجاری در کل اثر مثبتی بر تجارت کشور ایران دارد. افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثرات سرریز و مستقیم مثبتی بر تجارت ایران با شرکاء تجاری را نشان داده است. همچنین تعرفه بر تجارت اثر منفی نشان داده است و اثر آزادی تجارت مثبت بوده است.

کلیدواژه‌ها

• همسایگی
• شرکاء تجاری
• اقتصاد سنجی فضایی
• ایران

موضوعات

• تجارت بین الملل

عنوان مقاله [English]

The effect of the degree of neighborhood of Iran's trade partners on the volume of Iran's trade: a spatial panel econometric method

نویسندگان [English]

• abbas jafari ¹
• Dariush Hassanvand ²
• shayeste rezaei ³

¹ Doctoral student of Economics, Department of Economics, Accounting, Management, Aliguderz Branch, Islamic Azad University, Aliguderz, Iran.

² Assistant Professor of Economics, Department of Economics and Accounting, Faculty of Management and Economics, Lorestan University, Khorramabad, Iran

³ Assistant Professor of Mathematics, Department of Mathematics, Aliguderz Branch, Islamic Azad University, Aliguderz, Iran.

چکیده [English]

The main goal of this research is to answer this basic question: will the tension between Iran's trading partner countries end for the benefit of Iran's trade, or can greater neighborliness of these countries help Iran's trade? For this purpose, using the spatial matrix of bilateral trade, which expresses the proximity and political and economic neighborhood of the countries, the neighborhood matrix was created and analyzed using the spatial panel econometric method in the period of 2016-2020 for Iran's trading partner countries. Based on the results obtained in this research, spatial effects have been confirmed for the dependent variable, independent variable and error variable, and the final approved model of GNSM has been determined. Based on these results, the coefficient of spatial delay related to the dependent variable has been estimated at 0.57, which means that if Iran's trading parties are one percent closer to each other and their neighborhood is strengthened, Iran's trade volume will be 57. 0% will increase. Examining other results shows that if the volume of trade among Iran's trading partner groups increases, Iran's share in the market will decrease. Also, improving the economic growth of trading partner countries in general has a positive effect on Iran's trade. The increase in foreign direct investment has shown positive spillover and direct effects on Iran's trade with business partners. Also, the tariff has shown a negative effect on trade and the effect of freedom of trade has been positive.

کلیدواژه‌ها [English]

• Neighborhood
• trade partners
• spatial econometrics
• Iran