نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

• آرش اعظمی ¹
• محمد نوفرستی ²
• عباس عرب مازار ¹

¹ دانشگاه شهید بهشتی

² دانشیار شهید بهشتی

چکیده

درآمدهای مالیاتی نقش مهمی در پیش برد برنامه های توسعه و بهبود توزیع درآمد در کشورهای مختلف دارند. آگاهی از عوامل تاثیرگذار بر درآمدهای مالیاتی، از جنبه سیاست‌گذاری در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. مطالعات پیشین در ایران عمدتاً در بررسی عوامل موثر بر درآمدهای مالیاتی بر روش های خطی متمرکز بوده است. مطالعات جدید نشان می دهد که رفتار مالیاتی می تواند از الگویی غیر خطی تبعیت کند. به بیانی دیگر عوامل موثر بر درآمدهای مالیاتی در سطوح مختلف درآمدهای مالیاتی ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشند. به بیانی دیگر ممکن است این متغیرها در مقادیر بالای درآمد مالیاتی اثر منفی و در مقادیر پائین آن، اثر مثبت داشته باشند. این مساله در رگرسیون های خطی مرسوم قابلیت بررسی ندارد. با توجه به این موضوع، هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر درآمدهای مالیاتی در ایران طی دوره زمانی 1398-1360 با رویکرد رگرسیون کونتایل است که رویکردی پیشرفته در بررسی اثرات نامتقارن بین متغیرهای مستقل و وابسته است. در ابتدا نیز پیش از برآورد مدل، حجم اقتصاد زیرزمینی برای ایران به عنوان یک متغیر تاثیرگذار بر درآمدهای مالیاتی با روش MIMIC برآورد شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که اثر متغیرهای درآمد سرانه، ارزش افزوده بخش های خدمات، صنعت و مخارج دولت اثر مثبت و معنی داری بر درآمدهای مالیاتی داشته‌اند. اثر درآمدهای نفتی، نرخ ارز، اقتصاد زیرزمینی و تورم نیز بر درآمد مالیاتی منفی بوده است. سایر نتایج این مطالعه نشان داد که اثر متغیرهای GDP سرانه، ارزش افزوده بخش صنعت، نرخ ارز و درآمدهای نفتی بر درآمد مالیاتی نامتقارن بوده است.

کلیدواژه‌ها

• درآمد مالیاتی
• GDP
• اقتصاد زیرزمینی
• رگرسیون کوانتایل
• ایران

موضوعات

• اقتصاد بخش عمومی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Asymmetric Effects of Factors Affecting Tax Revenues in Iran using Quantile Regression Approach

نویسندگان [English]

• Arash Azami ¹
• mohammad noferesti ²
• abbas arabmazar ¹

¹ PH.D Student of economics

² Associate Professor of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Tax revenues play an important role in advancing development programs and improving income distribution in different countries. Awareness of the factors affecting tax revenues is very important in terms of policy in this area. Previous studies in Iran have focused mainly on linear methods in examining the factors affecting tax revenues. New studies show that tax behavior can follow a nonlinear pattern. In other words, the factors affecting tax revenues may have different effects at different levels of tax revenues. In other words, these variables may have a negative effect on high levels of tax revenue and a positive effect on low levels. This problem of rejecting linear regressions cannot be investigated. With regard to this issue, the purpose of this study is to investigate the factors affecting tax revenues in Iran during the period 1981-2019 with the contingency regression approach, which is an advanced approach in investigating the asymmetric effects between independent and dependent variables. First, before estimating the model, the volume of the underground economy for Iran is estimated as a variable affecting tax revenues using the MIMIC method. The results of this study showed that the effect of per capita income variables, value added of services, industry and government expenditures had a positive and significant effect on tax revenues. The effect of oil revenues, exchange rates, the underground economy and inflation has also been negative on tax revenues. Other results of this study showed that the effect of per capita GDP, industrial value added, exchange rate and oil revenues on asymmetric tax revenue.

کلیدواژه‌ها [English]

• Tax Revenue
• GDP
• Underground Economy
• Quantile Regression
• Iran