نوع مقاله : مقاله مستخرج از پایان نامه دکتری

نویسندگان

• سیده صفیه حسینی یزدی ¹
• مصطفی عمادزاده ²
• سعید دائی کریم زاده ³

¹ دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

² استاد بازنشسته گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان، و عضو هیات علمی دانشگاه شیخ بهایی ، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول).

³ دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

اهمیت سرمایه انسانی در ارتقاء رشد و بهره‌وری یکی از مهمترین موضوعاتی‌است که مورد توجه صاحب نظران علم اقتصاد قرار گرفته است. می‌توان گفت دستیابی به رشد اقتصادی یکی از دغدغه‌های اقتصاددانان در دهه‌های اخیر بوده است و نیازمند ایجاد برخی ساز و کارهای خاص می‌باشد که شاخص سرمایه انسانی و جهانی شدن از جمله این ساز و کارهای خاص در عرصه اقتصادی به شمار می‌روند. در حالی که رشد اقتصادی از سرمایه انسانی نشئت می‌گبرد، اما بیشتر کشورهای منابع محور فاقد سرمایه انسانی ضروری به عنوان سرمایه طبیعی هستند. جهانی شدن به کشورها کمک می‌کند تا مزایای باز بودن تجارت را کشف کنند، چرا که جهانی شدن ریسک اقتصادی کشورها را کاهش می‌دهد. در عین حال، افزایش جریان سرمایه که ناشی از بازبودن اقتصاد می‌باشد ممکن است به تولیدکنندگان اجازه دهد تا از مزیت‌های سبد متنوع دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کم ریسکی که به رشد اقتصادی منجر می‌شود بهره‌مند گردند. پژوهش حاضر تلاش می‌کند، با تحلیل نظری و مدل سازی شرایط اقتصاد کلان، به بررسی هم‌زمان ارتباط متقابل بین سه متغیر جهانی شدن، انباشت سرمایه انسانی و رشد اقتصادی با مقایسه تطبیقی بین 23 کشور منتخب در حال توسعه و 33 کشور توسعه یافته طی سال‌های 1995 تا 2017، با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی داده های تابلویی سیستمی مبتنی بر تخمین‌زننده گشتاورهای تعمیم یافته بپردازد. نتایج آزمون‌های مورد بررسی حاکی از آن است که که در سطح اطمینان 95 درصد افزایش شاخص‌های جهانی شدن، رشد اقتصادی و امید به زندگی بر افزایش شاخص سرمایه انسانی موثر هستند و افزایش نرخ شهرنشینی نتوانسته ابزار موثر در جهت بهبود شاخص سرمایه انسانی در کشورهای منتخب باشد. همچنین طبق نتایج می‌توان گفت افزایش شاخص‌های سرمایه انسانی، رشد اقتصادی، نرخ رشد جمعیت و توسعه زیر ساخت‌های ارتباط از راه دور و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر افزایش جهانی شدن موثر است؛ و در نهایت می‌توان گفت تاثیر شاخص‌های سرمایه انسانی، جهانی شدن، نیروی کار و سرمایه‌گذاری بر افزایش رشد اقتصادی در دو گروه کشورهای منتخب موثر است. با توجه به نتایج بدست آمده، ضرایب تکاثری (فزاینده) متغیرهای وابسته مدل محاسبه و برای دو گروه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه تحلیل شد. نتایج نشان داد که در کشورهای توسعه یافته مورد مطالعه در این پژوهش، تغییر شاخص‌های جهانی شدن و رشد اقتصادی تاثیر تکاثری بیشتری بر شاخص سرمایه انسانی نسبت به کشورهای در حال توسعه می‌گذارد. بر اساس نتایج، ضریب فزاینده سرمایه انسانی نسبت به شاخص جهانی شدن در کشورهای توسعه یافته بیشتر از کشورهای در حال توسعه است و به عبارتی می‌توان گفت که تغییرات شاخص سرمایه انسانی تاثیر بیشتری بر شاخص‌های جهانی شدن کشورهای توسعه یافته می‌گذارد. اما ضریب تکاثر رشد اقتصادی بر شاخص جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه بیش از 2 برابر این ضریب در کشورهای توسعه یافته می‌باشد. این نتیجه بدین معنی است که تغییر مشخصی از رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه این پژوهش در بازه زمانی مورد مطالعه منجر به افزایش و بهبود قابل توجه‌تر شاخص‌های مرتبط با جهانی شدن در این کشورها نسبت به کشورهای توسعه یافته می‌گردد. این نتیجه می‌تواند به دلیل وجود ظرفیت-های خالی و پتانسیل‌های بالقوه بیشتر در کشورهای در حال توسعه نسبت به توسعه یافته‌ها باشد که معمولا اقتصاد این کشورها در ظرفیت کامل قرار دارند و قدرت رشدهای فزاینده را ندارند. به عبارتی می‌توان گفت که تغییرات متغیرهای جهانی شدن و سرمایه انسانی، اثرات بیشتری بر رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته نسبت به در حال توسعه دارد.

کلیدواژه‌ها

• جهانی شدن
• انباشت سرمایه انسانی
• رشد اقتصادی
• گشتاورهای تعمیم یافته

موضوعات

• اقتصاد کلان

عنوان مقاله [English]

Globalization, human capital accumulation and economic growth in selected developed and developing countries

نویسندگان [English]

• Seyedeh Safia Hosseini Yazdi ¹
• Mostafa Emadzadeh ²
• Saeed Daei-Karimzadeh ³

¹ Ph.D. Student of Economics, Faculty of Law and Humanities, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

³ Associate Professor of Economics, Faculty of Law and Humanities, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

The importance of human capital in the improvement of growth and productivity is one of the most important issue that has received great attention from economists. Notably, reaching to economic growth has been one of the concerns of economists in recent decades, and it requires some special mechanisms such as human capital index and globalization. While economic growth is driven by human capital, most resource-rich countries lack necessary human capital, as natural capital crowds out human capital. Globalization helps a country to exploit the benefits of openness, as globalization mitigates downside risk. Meanwhile, the increased capital flows that come from openness may allow producers to take advantage of a diversified portfolio to invest in riskier projects that can lead to rapid economic growth and expedited lending and borrowing (Obstfeld, 1994). This research tries to examine the mutual relationships between three variables, globalization, human capital accumulation, and economic growth, by theoretical analysis and modeling of macroeconomic conditions and an adaptive comparison between 23 selected developing countries and 33 developed countries over the 1995-2017 period using systemic panel data based on the generalized method of moments. The results of the tests indicate that at the 95% confidence interval, an increase in globalization, economic growth, and life expectancy leads to an increase in human capital. In contrast, an increase in the rate of urbanization does not cause an effectively improvement in the human capital index in the selected countries. Moreover, an increase in human capital, economic growth, population growth rate, development of telecommunication infrastructures, and foreign direct investment affect globalization. Finally, human capital, globalization, labor, and investment affect the economic growth of the selected countries. According to the results, the multiplier coefficients of the dependent variables was estimated and analyzed for the two groups of countries, developing and developed countries. It was found that the changes in globalization and economic growth had more effect on human capital for the developed countries studied, compared with developing countries. Moreover, the multiplier coefficient effect of human capital on globalization in developed countries is more than that for developing countries. In other words, the changes in human capital had more effect on globalization in developed countries. However, for developing countries, the multiplier coefficient effect of economic growth on globalization was more than two times that of developed countries. This result means that a given change in economic growth leads to a more significant increase and improvement in the globalization of developing countries studied in the period mentioned, compared with the developed countries. These results may be due to more vacant capacities and potentials of developing countries, compared with the developed countries whose economy is often at full capacity and has not a high growth multiplier. Indeed, the changes in the globalization and human capital variables more affect the economic growth of developed countries compared with developing countries

کلیدواژه‌ها [English]

• Globalization
• human capital accumulation
• Economic Growth
• Generalized Method of Moments (GMM)