نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• خالد احمدزاده ¹
• شعله نصری ²

¹ استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه

² دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان گروه علوم اقتصادی

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی زیان رفاهی تورم کالایی در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه برای خانوار‌های شهری استان‌های غرب و شمال‌غرب کشور می‌باشد. جهت تحقق هدف مذکور، نخست، مقادیر مخارج فرا‌معیشتی، حداقل معاش و سپس خط فقر در چارچوب سیستم مخارج خطی با استفاده از روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط محاسبه شده‌اند. شاخص تغییرات جبرانی نیز به عنوان معیار زیان رفاهی محاسبه شده است. نتایج محاسبه‌ی خط فقر، بیانگر بالاتر بودن خط فقر کل استان‌ها در سال پایانی برنامه‌ی چهارم توسعه در مقایسه با نخستین سال شروع این برنامه است. در مقابل، آخرین سال برنامه‌ی پنجم توسعه، نشان‌دهنده‌ی کاهش خط فقر تمام استان‌ها نسبت به اولین سال برنامه‌ی مذکور است. متوسط نسبت شاخص تغییرات جبرانی بر درآمد ناشی از افزایش همزمان قیمت گروه‌های کالایی برای تمام استان‌ها و هم‌چنین تغییرات جبرانی افزایش قیمت‌ها به تفکیک گروه‌های کالایی برای کل استان‌ها، در برنامه‌ی پنجم بیشتر از برنامه‌ی چهارم توسعه است. گروه‌های کالایی خوراکی‌ها، آشامیدنی‌و‌دخانیات، مسکن‌و‌سوخت، و بهداشت‌و‌درمان، بالاترین میزان تغییرات جبرانی را در مقایسه با سایر کالا‌ها برای تمام استان‌ها در هر دو برنامه‌ی توسعه دارند. از سوی دیگر، تفریح‌و‌تحصیل و لوازم‌و‌اثاثیه‌ی‌منزل، به ترتیب در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه برای کل استان‌ها، کم‌ترین زیان رفاهی را دارند. جهت کنترل زیان رفاهی خانوار‌ها در برنامه‌های توسعه‌ی آتی، مدیریت مطلوب اقدامات تورم‌زا و فراهم نمودن تمهیداتی برای تعدیل قدرت خرید در مقابل بروز هر گونه تورم احتمالی، توصیه می‌گردد

کلیدواژه‌ها

• تغییرات جبرانی
• سیستم مخارج خطی
• خانوار‌های شهری
• استان‌های غرب و شمال‌غرب کشور
• برنامه-های چهارم و پنجم توسعه

عنوان مقاله [English]

Investigating the welfare losses of commodity inflation in the fourth and fifth development plans for selected provinces of Iran

نویسندگان [English]

• khaled ahmadzadeh ¹
• sholeh nasri ²

¹ assistant professor in university of kurdistan

² university of kordestan

چکیده [English]

The main purpose of this study is to investigating the welfare losses of commodity inflation in the fourth and fifth development plans for urban households in western and northwestern provinces of Iran. At first, the subsistence minimum and supernumerary Income and then the poverty line in the framework of the linear expenditure system are calculated using the method of seemingly unrelated regression. The compensating variation index is also calculated as a measure of welfare change. The calculation of the poverty line indicates the higher poverty line of all provinces in the final year of the fourth development plan compared to the first year of the plan's beginning.By contrast, the last year of the fifth development plan indicates a reduction in the poverty line of all provinces compared to the first year of the plan.The average ratio of the index of compensating variation to income due to the increase in prices for commodity groups as well as the compensating variation of prices increase by commodity groups for all provinces in the fifth plan is higher than the fourth development plan. Food, beverage and tobacco groups, housing and fuel, and health and treatment have the highest levels of compensating variation in both programs compared to other commodities for all provinces. In contrast, recreation, education, and home furnishings, respectively, have the least welfare losses in the both plans for the whole of the selected provinces. In hence, the provision of measures to adjust purchasing power against any possible inflation is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

• compensating variation
• Linear expenditure system
• Urban Households
• western and northwestern provinces
• fourth and fifth development plans