نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زانیار خاطری ¹
• رضا نجارزاده ²
• لطفعلی عاقلی ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران.

² دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تریت مدرس تهران، تهران، ایران.

چکیده

ایران یکی از کشورهایی است که پس از وقوع انقلاب اسلامی با انواع تحریم­ها به صورت یک­جانبه و چندجانبه در دوره­های مختلف مواجه بوده است. تحریم سبب نوعی بلا تکلیفی در اقتصاد شده و سرمایه­گذاران داخلی و خارجی را برای انجام سرمایه­گذاری وادار به تامل و صبر می­کند. از اواسط دهه 1980 با توجه به گسترده شدن فرآیند جهانی شدن  و سرعت گرفتن تبعات و آثار آن، جریان سرمایه به عنوان یکی از نمودهای عینی جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه بیش از پیش مورد توجه محققان و سیاست­گذاران قرار گرفته است. شکل­گیری مزیت­های اقتصادی در کشورهای مختلف سرمایه­داران را در گوشه و کنار جهان ترغیب نموده تا سرمایه­های خود را به فراتر از مرزهای کشور مادری انتقال داده و به دنبال حداکثر کردن سود خود در آن­سوی مرزهای کشور اصلی باشند. در این میان تحریم­های بین­المللی می­توانند به عنوان یک مانع بر سر راه کشورها باشند و با اختلال در وضعیت بخش خارجی کشور هدف تحریم، مانع از انتقال سرمایه و اهداف مورد انتظار شوند. شواهد تجربی و نتایج نظری مدل­های رشد اقتصادی نیز نشان­دهنده نقش اساسی سرمایه و در نتیجه سازوکار جریان سرمایه می­باشد. لذا نظر به اهمیت جریان سرمایه و وجود تحریم­ اقتصادی به عنوان مانعی برای سازوکار مذکور، هدف محوری پژوهش حاضر بررسی اثر تحریم­های اقتصادی (به تفکیک قوی و ضعیف) بر حساب سرمایه می­باشد. بدین منظور یک فرضیه مبنی بر اینکه تحریم­های اقتصادی اثر منفی و معنی­دار بر حساب سرمایه دارند تدوین و برای آزمون آن از روش ARDL استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر با استفاده از داده­های سری زمانی 1357 تا 1395 برای ایران حاکی از آن است که تحریم­های اقتصادی قوی تاثیری منفی و معنی­دار بر حساب سرمایه هم در کوتاه­مدت و هم در بلندمدت داشته­اند اما تحریم­های اقتصادی ضعیف به دلیل دور زدن تحریم­ها تاثیر معنی­داری نداشته­اند. به علاوه شدت تاثیر تحریم­های اقتصادی قوی بر حساب سرمایه در کوتاه­مدت بیشتر از بلندمدت بوده که این نشان­دهنده موفقیت سیاست­گذاران در مقاوم­سازی ساختارهای اقتصادی کشور در برابر تحریم­ها و کاهش تاثیرات آنها بوده است (نه رفع تمامی اثرات نامطلوب تحریم). بر اساس نتایج مطالعه سیاست­هایی همچون تلاش درجهت کاهش محدودیت­های ورود تکنولوژی­های جدید به کشور و افزایش سرمایه گذاری­ها در داخل و خارج کشور، تدوین برنامه همکاری با کشورها و مناطق مختلف برای جذب سرمایه­گذاری و همچنین بهبود فضای کسب و کار با برداشتن موانع تولید در جهت رونق اقتصادی همچون کاهش ریسک سرمایه­گذاری پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها

• حساب سرمایه
• تحریم های اقتصادی قوی
• تحریم های اقتصادی ضعیف
• ARDL
• ایران

موضوعات

• اقتصاد کلان

عنوان مقاله [English]

The Impact of Economic Sanctions on Capital Account in Iran

نویسندگان [English]

• zanyar khateri ¹
• reza njarzadeh ²
• Lotfali Agheli-Kohnehshahri ²

¹ Masters, Department of Management and Economics, Tarbiat modares University, Tehran, Iran.

² Associate Professor, Department of Management and Economics, Tarbiat modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

EXTENDED ABSTRACT
INTRODUCTION
Iran is one of the countries that has faced all kinds of unilateral and multilateral sanctions in different periods sincethe Islamic Revolution of 1978. Except for the oil sector, which is the most important source of foreign exchange earnings in the country, the imposition of these sanctions has had various effects on the performance of other economic sectors of the country by imposing many restrictions. A negative psychological environment for economic activities reduces investors, slows the growth, and increases inflation. Sanctions cause a kind of uncertainty in the economy and delay domestic and foreign investments. Since the mid-1980s, along with the widespread process of globalization and the acceleration of its effects, capital flows have been the focus of attention for researchers and policy-makers as one of the concrete facets of globalization in developing countries. Considering the limited amount of capital accumulation from domestic savings, developing countries rely on external sources for financing. The formation of economic advantages in different countries has encouraged capitalists around the world to move their capital beyond the borders of the mother country and seek to maximize their profits beyond the borders of the main country. Meanwhile, international sanctions can be a barrier for countries and prevent the transfer of capital and expected goals by disrupting the situation of the foreign sector of the target country. Also, empirical evidence and theoretical economic growth models both show the pivotal role of capital and capital flow. Therefore, considering the importance of capital flow and the existence of economic sanctions as an obstacle to that mechanism, the main aim of this study is to examine the impact of economic sanctions (divided to strong and weak) on capital accounts. For this purpose, a hypothesis that economic sanctions have a significant and negative effect on capital account has been constructed and ARDL model has been applied for testing it.
 
METHODOLOGY
ARDL analysis method is a time series regression causal analysis method. When the regression model on current values includes values with past lags of the explanatory variables and includes one or more intermittent variables of the dependent variable as the explanatory variable, it is estimated as an auto-regression model with distributed lag (ARDL).
 
FINDINGS
Findings show that strong economic sanctions in the short and long term with a coefficient of 12.90 and 9.98 points, respectively, have a negative impact on the capital account, which confirms the research hypothesis.

کلیدواژه‌ها [English]

• Capital Account
• Strong Economic Sanctions
• Weak Economic Sanctions
• ARDL
• Iran