نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشجو کارشناسی ارشد/ دانشگاه رازی کرمانشاه

3 دانشجوی کارشناسی ارشد/ دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

مالیات علاوه بر آنکه از مهمترین منابع مخارج دولت است، یکی از ابزارهای سیاستی مؤثر در برقراری ثبات اقتصادی، تخصیص مجدد منابع اقتصادی و تعدیل نابرابری درآمد است. لذا هدف از این مقاله بررسی تأثیر درآمدهای مالیاتی بر توزیع درآمد و توسعه انسانی است که با توجه به ارتباط توزیع درآمد و توسعه انسانی در مباحث نظری و تجربی می‌توان از متغیر " شاخص توسعه انسانی" به عنوان نشانگر توزیع درآمد استفاده کرد. بنابراین برای بررسی این موضوع، در ابتدا مدلی معرفی شده و سپس با استفاده از روش خود رگرسیون با وقفه‌ی توزیعی (ARDL) ، این مدل برای دوره زمانی 1391-1350 برآورد شده است. نتایج حاکی از آن است که با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی مستقیم و کاهش سهم درآمدهای مالیاتی غیر مستقیم از تولید ناخالص داخلی، شاخص توسعه انسانی کاهش یافته و نابرابری در توزیع درآمد تشدید می‌شود. در کنار بررسی اثر مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم، عواملی همچون نرخ بیکاری، نرخ تورم و درآمدهای نفتی نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ به گونه‌ای که با کاهش نرخ بیکاری و افزایش درآمدهای نفتی، توزیع درآمد عادلانه‌تر شده است و به بهبود توسعه انسانی پایدار کمک کرده است. همچنین نرخ تورم دارای رابطه مثبت با شاخص توسعه انسانی است که البته این رابطه معنی‌دار نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the role and impacts of Tax revenues on Income distribution and Human development (A Case Study of Iran)

نویسندگان [English]

  • Azad Khanzadi 1
  • maryam heidarian 2
  • sara moradi 3

1 Faculty member, Razi University of Kermanshah

2 Ma. Student , Razi University of Kermanshah

3 Ma. Student, Razi University of Kermanshah

چکیده [English]

Tax is one of the most important sources of government expenditures, and an effective policy instruments in economic stabilization is economic resources allocation and also adjustment of income inequality. The purpose of this paper is to study the impact of tax revenues on income distribution and human development which regard to the relationship between income distribution and human development in theoretical and experimental issues can be used of "Human Development Index" as an indicator of income distribution. Hence, we use Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model for 1971- 2014 period. The results shows that with increasing share of direct tax revenues and reducing the share of indirect tax revenues of GDP, Human Development Index decreased and exacerbate inequality in the income distribution and also, unemployment rate decrease and oil revenues increase, will improve sustainable human development. At last, inflation has a positive relationship with the Human Development Index, although this relationship is not significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Tax Revenues"
  • "Income Distribution"
  • "Human Development Index"
  • "IRAN"
اسداله­زاده بالی، میررستم. (1386). ثربخشی مالیات بر نابرابری توزیع درآمد در ایران، مجموعه مقالات اولین همایش سیاست­های مالی و مالیاتی ایران. سازمان امور مالیاتی کشور، دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی، تهران.## پور مقیم، جواد. (1378). اقتصاد بخش عمومی. تهران: نشر نی. ## تشکینی، احمد. (1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمک Microfit. موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران، تهران، چاپ اول. ## خطیب­زاده، مریم. (1377). اثر مالیات بر درآمد بر توزیع درآمد در ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی. ## خورشیدی، غلامرضا و حسن رنگریز. (1381). مالیه عمومی و تنظیم خط­مشی مالی دولت. تهران: نشر مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی. ## دادگر، یداله. (1380). مالیه عمومی و تنظیم خط­مشی مالی دولت. ## سن، آمارتیا. (1386). عدالت اجتماعی و توزیع درآمد ترجمه جواد علی­پور. مجله راهبرد توسعه، 11. ## سیفی­پور، رویا و قاسم رضایی. (1390). بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران با تکیه بر مالیات­ها. پژوهشنامه مالیات، 10: 142-122. ## شکوری، علی و محمد ثاقب­فرد. (1387). بررسی تأثیر نظام مالیاتی بر توزیع درآمد در ایران (مطالعه موردی برنامه اول تا سوم توسعه 1383-1368). فصلنامه تخصصی مالیات، :، 139-105. ## طیب­نیا، علیرضا. (1383). بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در ایران بر توزیع درآمد. تهران، انتشارات سازمان امور مالیاتی کشور. ## عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور. (1391). تهران: معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان امور مالیاتی کشور. ## کلانتری­بنگر، محسن، علیرضا نظری و ایمان فدایی. (1392). مروری بر عملکرد طرح تحول نظام مالیاتی. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، (1)1، 68-31.
 
Abounouri, E. (1997). Effects of Macroeconomic Indices on Income Distribution. Journal of Economic Research, 51: 100-124. ##Adam, A., P.  Kammas & A. Lapatina. (2015). Income Inequality And The Tax Structure: Evidence From Developed and Developing Countries. Journal of Comparative Economics 43: 138-154. ##Bird, M. (2005). Redistribution Via Taxation: The Limited Role of The Personal Income Tax in Developing Countries, Internet Document. ##Ke young, H. Davoodi, & S. Gupta. (2000). Income Distribution and Tax and Government Spending Policies in Developing Countries. IMF Working Paper, 100/G2 Washington. ##Borge, E-L & J. Rattso. (2001). Income Distribution and Tax Structure: Microeconomic Test of The Meltzer – Richard Hypothesis, CES Working Paper, Number 543. ##Grimm, M., K. Harttgen, S. Klasen. & M. Misselhorn. (2007). A Human Development Index by Income Groups. World Development. 36(12): 2527–2546. ## Human Development Report 1955-2013. United Nation/ REPORT. ##
Letizia Bertotti, M. & G. Modanese. (2014). Micro to Macro Models for Income Distribution in The Absence and in The Presence of Tax Evasion, Applied Mathematics and Computation, 836-846. ##Matsui, N. (2004). Social Development Index, Capability Proxy, Yamaguchi University. Japan. /ARTICLE. ##Ramirez, J. R. (2002). Redistribution and Fiscal Policy, Federal Reserve Bank of Atlanta, Working Paper. ##Tanzi, V, & ludger Schuknecht. (1997). Reconsidering the Fiscal Role of Government: the International Experience, American Economic Review. 1998. 164-168.