نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت عملی دانشگاه فردوسی مشهد
2 مدرس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی
3 دانشگاه پیام نور
چکیده
رشد اقتصادی، هدف بسیاری از سیاست های اقتصادی دولت هاست. با این حال، رشد اقتصادی سریع، معمولا باعث ایجاد زیان های جدی بر محیط زیست می شود. از این رو، یک تضاد بالقوه بین سیاست های اقتصادی و وضعیت محیط زیست وجود دارد. هم چنین تحریم‌ها به دلایل متعدد نهادی و فنی بر محیط زیست فشار می‌آورند. در این پژوهش با استفاده از روش علیت سیائو رابطه ی علیت تحریم های اقتصادی با متغیرهای کلان اقتصادی و آلاینده های زیست محیطی مورد آزمون قرار گرفته است. بدین منظور از گازهای CO2 ، CH4، NOx به عنوان اصلی ترین آلاینده های هوا و نیز از شاخص های ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، ارزش افزوده بخش نفت و تولید ناخالص داخلی بدون نفت به عنوان مهم ترین متغیرهای کلان اقتصادی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی است که رابطه علی معنی داری از سوی تحریم های اقتصادی با متغیرهای کلان اقتصادی وجود دارد. به علاوه تحریم های اقتصادی رابطه علی معنی داری نیز با گازهای آلاینده دارند. از این رو به نظر می رسد که حل مشکل تحریم های اقتصادی می تواند راهکار مناسبی برای کاهش آلاینده های زیست محیطی و افزایش ارزش افزوده بخشی در ایران باشد و معضلات تحریم های برای کشور، از جمله دشوار کردن دسترسی به تکنولوژی، بی‌ثبات کردن شرایط سرمایه‌گذاری در زمینه ارتقای بهره‌وری و بهبود تکنولوژی، و ایجاد محدودیت برای دولت و جامعه در زمینه داشتن گزینه‌های بیشتر و برتر تنظیم‌گری را برطرف کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An investigate for causality relationship among Economic sanctions, Macroeconomic factors and environmental polluters in Iran
نویسندگان [English]
- Sayed Mahdi Mostafavi 1
- mahdi ghaemi asl 2
- ali hoseini 3
3 Payame Noor University
چکیده [English]
Due to the role of environment and development consideration to the environment issues are in a crucial position. The purpose of many government economic policies is definitely economic growth. Therefore fast economic growth normally causes severe loses on environment. Thus there is a potential contrast between economic policies and environmental situation. Moreover the sanctions do force to environment due to the institutional and technical issues
Thus it seems that in this paper the causality among Economic sanctions, Macroeconomic factors and environmental polluters has been investigated via Hsiao causality procedure. To do this, the CO2, CH4, and NOx gases as the main polluters and also the added value in industry, mine, oil and non-oil GDP sectors as the main macroeconomic factors have been used. The results show that there is a significant unidirectional causality from economics sanction to macroeconomic factors; moreover there is a unidirectional causality from economics sanction polluter gases.
The economic sanction solution could be an appropriate method for decreasing environmental polluters and increasing GDP in Iran. This method could also remove the accessibility to technology problems, instability to investing for promote the level of productivity and technology improvement and limitations for government and society.
کلیدواژه‌ها [English]
- Environment
- Economic Growth
- Air pollution
- Economic Sanctions
اسدیکیا، هیوا، رضا اویارحسین، ایرج صالح، حامد رفیعی و سمانه زارع. (1388). رابطه رشد اقتصادی و آلودگی هوا در ایران با نگاهی بر تأثیر برنامههای توسعه. محیط شناسی، سال سی و پنجم، 51: 93-100.
بابایی مهر، علی و حسین اسماعیل نسب. (1393). دلایل تأثیرگذاری تحریم های اقتصادی بر جذب سرمایه گذاری خارجی و صنعت نفت و گاز ایران. دومین کنفرانس
بینالمللی اقتصاد در شرایط تحریم، 33: 81-100.
پرمن، راجر، یوما، جیمز مک گیل ری. اقتصاد محیطزیست و منابع طبیعی. ترجمه: حمیدرضا ارباب. (1382). تهران: نشر نی.
پژویان، جمشید و نیلوفر مراد حاصل. (1386). بررسی اثر رشد اقتصادی بر آلودگی هوا. پژوهشهای اقتصادی، 7(4): 141-160.
زمانی، قاسم و جمشید مظاهری. (1390). تحریمهای هوشمند شورای امنیت در پرتو قطعنامه 1929. مجله حقوق بینالمللی، 28 (44): 115-161.
سیلوی درم. (1375). قلمروهای نو: اقتصاد نوین مبتنی بر محیط زیست (از کتاب اقتصاد و محیط)، اقتصاد کشاورزی و توسعه، 14 :205-217.
صادقی، حسین و مجید اسلامی اندرگلی. (1390). رشد اقتصادی و آلودگی زیستمحیطی در کشورهای عضو پیمان کیوتو. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هشتم، شماره 30، صص 1-32.
عبداللهی، عشرت. (1385). پیامدهای تحریم اقتصادی ایران، بانک و اقتصاد، 73: 68-70.
عزیزنژاد، صمد و سید محمدرضا سیدنورانی. (1389). بررسی آثار تحریم بر اقتصاد ایران با تأکید بر تجارت خارجی. مجلس و پژوهش، 16 (61): 165-210.
فدائی، مهدی و مرتضی درخشان. (1394). تحلیل اثرات کوتاه مدت و بلندمدت
تحریمهای اقتصادی بر رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 5(18):113-132.
فیروزی، مهدی. (1384). حق بر محیطزیست، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
لشکریزاده، مریم و غزاله نبوی. (1387). تأثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر کیفیت زیست محیطی. مدلسازی اقتصادی، 1(5): 126-148.
یاوری، کاظم و رضا محسنی. (1389). آثار تحریمهای تجاری و مالی بر اقتصاد ایران: تجزیه و تحلیل تاریخی. مجله مجلس و پژوهش، 16 (61): 9-54.
یوسفی، محمدقلی. (1392). استراتژیهای رشد و توسعة اقتصادی، تهران: نشر نی.
Alikhani, H. (2000). Sanctioning Iran, Anatomy of a Failed Policy. I.B.Tauris & Co Ltd.
Lawrence C.J. & T.J. Fitzgerald. (2003). The Band Pass Filter. International Economic Review, 44(2): 435-465.
Drury, A. C. (2005). Economic Sanctions and Presidential Decisions: Models of Political Rationality. London: Palgrave Macmillan.
Fayazmanesh, S. (2008). The United States and Iran, Sanctions, Wars and the Policy of Dual Containment. Routledge.
Grossman, G. M. & A. B. Krueger. (1991). Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement. National Bureau of Economic Research Working paper 3914, NBER, Cambridge MA.
Hufbauer, G., S. Jeffrey, K. Elliott & B. Oegg. (2007). Economic Sanctions Reconsidered: History and Current Policy. 3rd ed., Institute for International Economics, Washington DC.
Hsiao, C. (1981). Autoregressive Modeling and Money-Income Causality Detection. Journal of Monetary Economics, pp. 85-106 .
Hodrick, R. J. & E. C. Prescott. (1997). Postwar U.S. Business Cycles: An Empirical Investigation. Journal of Money, Credit, and Banking, 29: 1–16.
