ساختار بازار و تأثیر آن بر رفاه اجتماعی موضوعی است که می‌توان ظهور آن را با تاریخ علم اقتصاد همزاد دانست. اگرچه در عمل تقریباً نمی‌توان شرایط رقابت کامل را تصور نمود اما، می‌توان با تحقق بخشی از شرایط این بازار، تحقق بازاری با ساختار نزدیک به رقابت کامل را انتظار داشت. در ایران با تصویب سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی سعی شده است تا زمینه‌های شکل‌گیری رقابت در اقتصاد ایران پدید آید تا با تحقق آن، رفاه اجتماعی افزوده شود. بر این اساس،مسأله اصلی این پژوهش بررسی توانایی افزایش رفاه اجتماعی با تغییر ساختارهای در صنایع تولیدی ایران است. بدین منظور و برای تعیین ساختار بازار از روش آنتروپی استفاده گردیده و برای برآورد میزان افزایش رفاه اجتماعی با تغییر ساختارهای غیررقابتی از روش کولینگ–مولر استفاده شده است. داده‌ها از سرشماری کارگاه‌های صنعتی توسط مرکز آمار ایران، در سال‌های اول برنامه‌های دوم، سوم و چهارم توسعه (1374، 1379 و 1384) استخراج گردیده است.یافته‌های این پژوهش نشان‌دهنده افزایش رفاه اجتماعی در صنایع تولیدی ایران در سال 1384 بر حسب روش کولینگ–مولر به بیش از 35 هزار میلیاردریال افزایش می‌یابد. بر اساس نتایج این پژوهش و با تحقق شرایط رقابت کامل می‌توان رفاه اجتماعی جامعه را به شدت افزایش داد. از نظر سیاست‌گذاری این یافته نمایان‌گر توانایی افزایش رفاه نه با سرمایه‌گذاری‌های جدید، بلکه با تحقق بیشتر شرایط رقابت کامل است.
Competition and Its Impact on Social Welfare Increasing
Evidence from Iranian Manufacturing Industries using Cowling-Mueller Technique
چکیده [English]
Market structure and its impact on social welfare, is the subject as consequence of emergence of economics history. In practice, however, almost impossible to conceive of the conditions of perfect competition, however, can fulfill part of the requirements of this market, achieving near-perfect competition market structure expected. Accordingly, the main issue of this study was to evaluate the ability to increase social welfare by changing the structure of manufacturing industries in Iran. Entropy is used for determining the market structure. To estimate the increase in social welfare by changing the market structure, Cooling- Muller technique has been used. The study of census data by the Statistical Centre of Iran's industrial workshops, programs in the early years of the second, third and fourth (1995, 2000 and 2005) have been extracted. The results showed an increase in social welfare in the manufacturing industries in 2005, according to Cooling- Muller technique is more than 35 thousand billion Rial increases. The results of this study and the realization of the conditions of perfect competition can sharply increase social welfare. This finding demonstrates the ability to increase the prosperity of not making new investments, but more the realization of perfect competition.
کلیدواژه ها [English]
Social Welfare, Non Competitive Structures, Cowling-Mueller Technique, Manufacturing Industry Iran
مراجع
خدادادکاشی، فرهاد. (1380). برآورد هزینه‌های اجتماعی انحصار در بخش صنعت ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 5 (21): 116 – 83.
رادمنش، سعیده. (1389). تعیین اندازه بهینه بنگاه و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
شهبازی، حبیب، محمد کاوسی کلاشمی، غلامرضا پیکانی و زهره عرفانیان. (1388). برآورد رفاه از دست رفته ناشی از وجود انحصار در صنعت تولید شیر ایران، اقتصاد کشاورزی و توسعه، 17 (65): 53 – 39.
شهیکی تاش، محمدنبی و نسیم فیوضی اختیاری. (1388). برآورد هزینه رفاهی ناشی از انحصار مؤثر در صنعت بیمه ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 13 (38): 155 - 133.
Bergson, A. (1973). On Monopoly Welfare Losses. American Economic Review, 63: 853- 870.
Bhuyan, S & A. L. Rigoberto. (1998). What Determines Welfare Losses from Oligopoly Power in the Food and Tobacco Industries?. Agricultural and Resource Economic Review.
Cowling, K & D. C. Mueller. (1978). The Social Costs of monopoly Power. The Economic Journal, 88 (352): 727-748.
Cowling, K & D. C. Mueller. (1981). The Social Costs of monopoly Power Revisited. The Economic Journal, 91 (363): 721-725.
Harberger, A. C. (1954). Monopoly and resource Allocation. The American Economic Review, 44 (2): 77-87.
Hotelling, H. (1938).The General Welfare in Relation to Problems of Taxation and of Railway and Utility Rates. Econometrica, 6 (3): 242-269.
Kamerschen, D. (1966). An Estimation of the Welfare Losses from Monopoly in the American Economy. Western Economic Journal, 4: 221–236.
Littelchild, S. C. (1981). Misleading Calculations of the Social Costs of Monopoly Power. The Economic Journal, 91 (362): 348-363.
Scherer, F. (1970). Industrial Market Structure and Economic Performance. Chicago: Rand McNally.
Schwartzman, D. (1960). The Burden of Monopoly. Journal of Political Economy, 68: 627–630.
Shepherd, R. (1972). The social welfare loss due to monopoly: comment. Southern Economic Journal, 38: 421–424.
Stigler, G. (1956). The Statistics of Monopoly and Merger. Journal of Political Economy, 64: 33–40.
Worcester, D., Jr. (1973). New Estimates of the Welfare Loss to Monopoly. United States: 1956-1969, Southern Economic Journal, 40: 234–245.
ابتدای صفحه